Jakie grzyby? Kiedy szukać?
Grzyby są organizmami, które pojawiają w określonej porze roku, główne jesienią, ich „owocowanie” jest związane z temperaturą i wilgotnością ściółki. Są to warunki konieczne aby z grzybni zawiązywały się owocniki zwane popularnie „grzybami”. Ponieważ większość grzybów jadalnych tworzy mikoryzę z drzewami (związek korzeni roślin i grzyba) uniemożliwia to ich uprawę, gdyż poza lasem nie mogą się one rozwijać. Znajomość związków mikoryzowych ma praktyczne znaczenie dla zbieracza grzybów. Wiedząc z jakimi drzewami współżyją najważniejsze gatunki grzybów jadalnych można orientować się, w których zbiorowiskach leśnych i pod jakimi drzewami należy szukać określonych gatunków grzybów.Na początku lata (od połowy czerwca) owocuje coraz więcej gatunków grzybów jadalnych: maślak pstry, maślak sitarz, podgrzybek złotawy, podgrzybek zajączek, pieprznik jadalny, koźlarze oraz trujące: strzępiak ceglasty, krowiak podwinięty (olszówka). Pojawia się również goryczak żółciowy. W lipcu następuje spadek owocowania grzybów. W sierpniu, w szczególności w lasach bukowych, pojawiają się gołąbki, lejkowiec dęty, w lasach dębowych śmiertelnie trujący muchomor zielonawy (sromotnikowy). W lasach iglastych: podgrzybek brunatny, mleczaj rydz, zasłonaki. W końcu sierpnia i we wrześniu obserwuje się maksymalny wysyp grzybów, szczególnie w lasach liściastych. W lasach iglastych jest on nieco opóźniony, a większa obfitość występuje pod koniec września i w październiku. Późną jesienią w lasach liściastych pojawia się opieńka miodowa, gąsówka naga, a w lasach iglastych gąska zielonka i gąska niekształtna. Są to typowe gatunki grzybów jesiennych. Najobficiej, późną jesienią, zimą i wczesną wiosną pojawia się zimówka aksamitnotrzonowa.
Grzybobranie- podstawowe zasady
Wielkopolski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny przypomina o kilku podstawowych zasadach, z którymi powinni zapoznać się amatorzy zbierania grzybów. Najlepiej na grzybobranie udajemy się z osobą, która dobrze zna się na grzybach lub zaopatrujemy się w dobry atlas grzybowy (obszerny opis wielu gatunków wraz z fotografiami) – dzięki temu możemy uniknąć pomyłki.
- Zbieramy tylko takie grzyby, co do których mamy pewność, że są jadalne – w razie wątpliwości, nie niszczymy grzybów, gdyż mogą to być gatunki chronione (przed grzybobraniem warto zapoznać się z chronionymi gatunkami grzybów) i stanowią ważny element ekosystemu lasu, a także są pożywieniem dla wielu zwierząt.
- Nie zbieramy grzybów zapleśniałych, zarobaczonych, nadgryzionych przez zwierzęta, nasączonych wodą oraz tych, które rosną na skraju lasu, w rowach, w okolicach zakładów produkcyjnych, wysypisk śmieci, skupisk odpadów, dróg o dużym natężeniu ruchu – grzyby rosnące w takich warunkach wchłaniają z otoczenia metale ciężkie oraz inne zanieczyszczenia.
- Jeżeli wiedza na temat grzybów jest niewystarczająca zbieramy tylko grzyby rurkowe – najwięcej gatunków trujących występuje wśród grzybów blaszkowych, tak więc kierując się tą zasadą stwarzamy mniejsze ryzyko zatrucia niż w przypadku grzybów blaszkowych.
- Zbieramy tylko grzyby wyrośnięte, o dobrze wykształconych cechach charakteryzujących dany gatunek. Zbyt młode owocniki nie mają wykształconych cech, więc w konsekwencji można bardzo łatwo pomylić gatunki jadalne z niejadalnymi i trującymi.
- Grzyby należy wykręcać z podłoża, miejsca po nich przykrywamy ściółką, mchem – zabiegi tego typu zapobiegają wysychaniu grzybni.
- Zebrane owocniki umieszczamy w wiklinowych koszykach lub innych tego typu pojemnikach, które przepuszczają powietrze, nigdy w foliowych torbach ! W takich torebkach grzyby kruszą się, poza tym zaparzają, szybciej się psują i mogą nabrać szkodliwych dla naszego zdrowia właściwości.
- Nie próbujemy rozpoznawać trujących gatunków grzybów na podstawie ich smaku (trujący muchomor sromotnikowy ma słodkawy, przyjemny smak); Nie stosujmy nigdy metod typu ciemnienie srebrnej łyżeczki lub ciemnienie cebuli podczas gotowania jej z grzybami.
Pogotowie dla grzybiarzy
Jeżeli mimo porównywania zbiorów z fotografiami w atlasie, mamy wątpliwości, czy zebrane grzyby są trujące czy też jadalne, można skorzystać z porady grzybowej w WSSE w Poznaniu, o czym można przeczytać TUTAJ . Porady takie są bezpłatne. Specjaliści przeglądają dostarczone grzyby i dokonują oceny gatunkowej owocnika. Gatunki niejadalne, trujące lub też owocniki, które nie nadają się do spożycia zostają odrzucone.
- Coraz więcej osób zgłasza się na porady grzybowe do naszych grzyboznawców. Przypominamy, że nasi specjaliści czekają na grzybiarzy ze zbiorami, którzy chcieliby sprawdzić swoje grzyby. Eksperci dyżurują od poniedziałku do piątku w godzinach 7.25 do 15.00. W przypadku wysypu grzybów na terenie woj. wielkopolskiego uruchomione zostaną dodatkowe dyżury, w soboty w godzinach od 12:00 do 16:00‼️ - czytamy na facebookowej stronie Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Poznaniu.
Sprawdziliśmy, nasz lokalny Inspektorat w Gostyniu nie prowadzi takich dyżurów, najbliższy taki dyżur jest dostępny w Lesznie. Jak czytamy na stronie Inspektoratu w Lesznie:
- Grzyboznawca z Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Lesznie udziela porad grzybowych w zakresie określania przynależności gatunkowej grzybów oraz wydaje atesty we wtorki i środy w godzinach od 10:00 do 14:00.
Jeśli więc nie uśmiecha nam się każdorazowe jechanie z koszykiem do Leszna czy Poznania - polegajmy na zdaniu doświadczonych grzybiarzy i zdrowym rozsądku. Lepiej wyrzucić 20 niepewnych okazów niż 1 grzybem zatruć pół rodziny. Przypominamy, że dawka trującego grzyba, który spowoduje u nas zaledwie niestrawności- może doprowadzic do poważnego zatrucia czy zgonu małego dziecka, osoby starszej czy o osłabionej odporności.
Nie zaleca się jedzenia grzybów:
- kobietom w ciąży i karmiącym,
- dzieciom,
- osobom starszym,
- osobom z zaburzeniami pracy przewodu pokarmowego.
Ryzykowne zabawy z Tiktoka
Niestety, osoby znane z tego, że są znane, a więc wszelkiej maści influencerzy z portali społecznościowych typu Facebook, Instagram czy Tiktok mają szczególny wpływ na młodsze pokolenie. Zupełnie niedawno niejaka Hanusia Wielka postanowiła zebrać trujące grzyby i usmażyła na nich jajecznicę, a następnie ją zjadła. Wszystko to nagrała i puściła w świat na swoich kontach społecznościowych. Na szczęście dla niej, tymi grzybami okazały się tylko lisówki. Lisówki to niejadalna odmiana grzybów, która bardzo często jest mylona z kurkami. Zawierają w sobie arabitol, który może powodować zaburzenia w funkcjonowaniu układu pokarmowego.Ostrzegajcie swoje dzieci przed niebezpieczeństwem zbierania i spożywania nieznanych gatunków grzybów, bo taka "zabawa" może zakończyć się nawet śmiercią.
Aplikacja prawdę ci powie?
Jeśli zamierzasz wybrać się na grzyby, to zabierz ze sobą osobę, która po prostu się na tym zna. Są też inne opcje:
- Grzyboznawcy – posiadają uprawnienia do oceny grzybów świeżych i suszonych,
- Klasyfikatorzy grzybów – posiadają uprawnienia do oceny wyłącznie grzybów świeżych.
- Atlas grzybów – zawierający szczegółowe informacje o grzybach, miejscach ich występowania oraz zdjęcia przedstawiające poszczególne gatunki.
- Aplikacje mobilne – ułatwiające identyfikację grzybów za pośrednictwem smartfonu, dostępne w postaci mobilnych atlasów grzybów lub identyfikujące grzyby na podstawie zrobionego zdjęcia.
Jakie są pierwsze objawy zatrucia grzybami?
Główną przyczyną zatrucia grzybami jest niewłaściwe rozpoznanie jadalnych i trujących grzybów oraz nieodpowiednie przygotowanie potraw z niektórych jadalnych grzybów.Pierwsze objawy zatrucia grzybami mogą pojawić się już po kilku godzinach od ich zjedzenia, jednak w zależności od rodzaju, symptomy zatrucia potrafią wystąpić nawet po kilkunastu godzinach od ich spożycia.
Najczęstsze objawy zatrucia grzybami:
- nudności,
- wymioty,
- ból brzucha i głowy,
- podwyższona temperatura ciała.
Niejednorodność objawów zatrucia grzybami wynika z zawartości różnych toksyn w poszczególnych odmianach. Rodzaje objawów oraz ich intensywność zależą od predyspozycji organizmu oraz ilości spożytych toksyn.
Co robić gdy zatrujemy się grzybami?
Najczęstsze i najbardziej niebezpieczne zatrucia występują na skutek spożycia muchomora sromotnikowego, który mylony jest z takimi grzybami jadalnymi, jak: czubajka kania czy gąska zielona.Jeśli po zjedzeniu grzybów pojawiają się oznaki zatrucia, należy niezwłocznie zapewnić pomoc lekarską, skontaktować się z numerem alarmowym 112 albo przewieźć chorego do szpitala.
Czekając na pomoc medyczną można sprowokować wymioty. Osobie z objawami zatrucia nie należy podawać mleka i alkoholu, ponieważ płyny te przyśpieszają przenikanie toksyn do krwiobiegu.
Bardzo często pacjenci nie kojarzą swoich dolegliwości ze spożyciem grzybów i bagatelizują objawy. Zbyt późna reakcja i brak właściwego leczenia może prowadzić do powstania nieodwracalnych zmian w organizmie, a nawet śmierci.
Leczenie polega na płukaniu żołądka, podawaniu węgla aktywnego oraz uzupełnianiu płynów i elektrolitów. Stosowane jest również leczenie objawowe. Hospitalizacja w przypadku zatruć trwa od kilku do kilkunastu tygodni, a badaniu i leczeniu powinny się poddać wszystkie osoby, które jadły potrawę z grzybami, a nie tylko te, które mają objawy zatrucia.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.