Wieża kościoła pw. Św. Mikołaja w Krobi zawaliła się w 1968 roku. Odbudowaną ją dopiero w roku 1985

Wieża kościoła w Krobi „pojechała”, aż pod samą bramę

Do dziś mieszkańcy Krobi snują przypuszczenia, co się stało w nocy z 7 na 8 maja 1968 roku, gdy obudził ich „straszny huk i tumany kurzu dookoła”.

- To się stało dokładnie dwa tygodnie przed moją komunią - wspomina jedna z mieszkanek Krobi.

Na szczęście nikt nie przebywał w świątyni w momencie katastrofy budowlanej. 

Przy odbudowie wieży kościoła w Krobi nie pracował nikt z przypadku

- Byłem wtedy młodym chłopakiem. Rano, o godzinie 6.00 wyjrzałem przez okno od podwórza i wieży już nie było. Pojechałem na miejsce rowerem. Wszędzie było mnóstwo kurzu, wszystko było osunięte - relacjonuje Eugeniusz Jakubczak, który później, już podczas odbudowy kościoła, pracował jako elektryk.

- To czego nie zapomnę i do dziś mam to przed oczami, to wbity w chodnik krzyż - dodaje.

Starania o zezwolenie na odbudowę kościelnej wieży trwały ponad 10 lat. Do prac przystąpiono w kwietniu 1981, a zakończono je w grudniu roku 1985. Tadeusz Pazoła prowadził wtedy z ojcem i dwoma braćmi znany zakład murarski. To jego ojciec Franciszek podjął się postawienia nowej wieży sprawując pieczę nad całością prac.

- Ojciec chodził na budowę nawet w niedzielę i pielęgnował ją jak własne dziecko. Ludzie mówią, że to jest jego pomnik, ostatnia duża robota, potem przeszedł na emeryturę. Na budowie tej wieży jego kariera się skończyła. Nieskromnie powiem, że to był wybitny fachowiec w swojej branży. Zresztą, każdy z tych, którzy pracowali przy odbudowie to byli artyści w swoim fachu. To była grupka 4, 5 osób (reszta dochodziła), które doskonale wiedziały, co robią i bezgranicznie sobie ufały. Zresztą inaczej nie mogło być przy takiej robocie. O czymś też świadczy fakt, że samą kopułę robili blacharze, którzy pracowali przy Kościele Mariackim w Krakowie. Dlatego zawsze będę powtarzał, że to były same autorytety w swoich dziedzinach - opowiada T. Pazoła.

Co fachowcy sądzą o przyczynach zawalenia się wieży kościoła w Krobi?

- Nie mi to orzekać, chociaż od dziecka, od 50 lat siedzę w tym zawodzie. Ale z ojcem nieraz żeśmy na ten temat rozmawiali. Przypuszczaliśmy, że mogło to być spowodowane wstrząsami od przelatujących odrzutowców, bo wtedy sporo tego latało. Druga sprawa, stara wieża nie miała normalnych fundamentów, ze względu na bagna wszystko stało na drewnianych balach, co było widać, kiedy zaczęliśmy jej odbudowę. Pierwotnie to było bardzo mocne, ale z biegiem lat wszystko mogło „usiąść”. Poza tym budowla była robiona tzw. systemem włoskim z „okrąglaków”. Żeby oni to robili z płaskich kamieni, to może by się nie stało, ale z okrągłych... I na koniec, dwa czy trzy kamienie zostały  u jej podstawy wykute - mówi syn głównego wykonawcy. 

Ten ostatni fakt wspomina także Mikołaj Nowak z Żychlewa, jeden autorytetów wspominanych przez T. Pazołę, który odpowiedzialny był za prace ciesielskie przy odbudowie wieży kościoła w Krobi.

- Ówczesny proboszcz [ksiądz prałat Albin Jakubczak - przyp. red] kazał wykuć jeden kamień, żeby siostry mogły w kruchcie sprzedawać pamiątki, takie medaliki. Chciał zrobić wnękę, żeby zakonnice nie przeszkadzały podczas przejścia procesji. I ten kamień usunął. Ale to nie było tak zaraz, bo wieża spadła, jak przyszedł następny proboszcz [ksiądz kanonik Bogdan Stryczyński - przyp. red] - opowiada cieśla.

Tadeusz Pazoła dodaje jednak, że nawet nadzór budowlany z Uniwersytetu Jagielońskiego w Krakowie nie był w stanie stwierdzić, co było dokładną przyczyną katastrofy budowlanej w 1968 roku.

- Więc pewnie wszystko po trochu złożyło się na to, że wieża się osunęła - dopowiada.

Proboszcz parafii w Krobi położył rekę na kopule wieży i powiedział: „To ja się już z tobą  żegnam”

Ówcześni budowlańcy postawili wieżę jak „kurzą stópkę”, dlatego ich zdaniem „jakby w Krobi bomba atomowa wybuchła, to nic nie będzie stać, aby ona”. Kopuła miała być wyniesiona ponad wieżę helikopterem, ale zrezygnowano z tego pomysłu ze względów bezpieczeństwa. Były obawy, że z powodu silnego wiatru wieża może runąć i tak jak poprzedniczka w XVII w. zniszczyć dach kościoła. Dlatego do ustawienia kopuły wynajęty został największy dźwig w zachodniej Polsce, z Wrocławia.

- Ja tego faceta podziwiam, Franka, że on się podjął tej roboty. Przecież to były odległe czasy, zaczęliśmy przecież w 1981 roku. No i ten zbrojarz Józef Tomczak ze Śremu, a pochodzący z Ziółkowa. Wybitny artysta. Jak zazbroił, to mogłeś iść po przęsłach jak po drabinie - wspomina Mikołaj Nowak.

Jako jeden z niewielu był na samym szczycie wieży kościoła św. Mikołaja w Krobi.

- Można dojść do samego czubka. Wchodzi się po schodach, a resztę drabiną. Tam jest jeszcze jeden strop i są kaferki. One są od środka zamknięte na dwa haki i wiszą. Obite są blachą. Pamiętam, jak kopułę wciągał dźwig, to ja już tam byłem i głowę wyciągam. A proboszcz [ksiądz Mariam Maciołka - przyp. red] stał na asfalcie. On miał bardzo słaby wzrok, ale jakoś mnie zauważył i się pyta: „A tam, kto tam jest?”. „No Mikołaj, poszedł odhaczyć dźwig”. „Jezusie kochany, to tam jeszcze można wejść?”. Ale proboszcz Stryczyński, jeszcze za swojego żywota, jak wieża już była obita blachą, przyszedł, dotknął jej ręką i powiedział: „To ja się już z tobą żegnam” - relacjonuje M. Nowak.

Ciekawoski o wieży kościoła w Krobi:

Nowa wieża kościoła pw. Św. Mikołaja w Krobi została poświęcona 14 lutego 1986 roku przez ówczesnego metropolitę poznańskiego księdza biskupa Jerzego Strobę