Kiedy tabletki z jodkiem potasu dotrą do gmin? Czy dla każdego wystarczy?

Wojewoda Wielkopolski: obecnie nie występuje zagrożenie radiacyjne

- Sytuacja jest na bieżąco monitorowana przez Państwową Agencję Atomistyki - podkreślił Michał Zieliński, wojewoda wielkopolski, na dzisiejszej konferencji prasowej (4 października). - Obecnie na terenie Polski nie występuje zagrożenie radiacyjne, natomiast w obowiązku służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo państwa jest przygotowywanie się na wszystkie scenariusze, nawet te najmniej prawdopodobne - podkreślił.

Stąd we wrześniu wojewodzie przekazano 5.320.800 tabletek z jodkiem potasu. Zostały podzielone na poszczególne gminy województwa i przekazane do komend powiatowych Państwowej Straży Pożarnej. 

- Wystąpiłem również o dodatkową rezerwę pół miliona tabletek jodku potasu, która pozostanie w gestii wojewody, tak aby w razie potrzeby uzupełnić braki w poszczególnych gminach w Wielkopolsce - przekazał Michał Zieliński.

Gminy zostały natomiast zobowiązane by zaplanować, zabezpieczyć i zorganizować dystrybucję preparatu ze stabilnym jodem wśród mieszkańców, gdyby zaszła taka potrzeba. Do 30 września samorządy musiały opracować plan akcji jodowej i ustalić miejsca dystrybucji tabletek. Należało je wskazać właściwym komendantom powiatowym PSP, by w przypadku uruchomienia „akcji jodowej”, mogli tam dostarczyć tabletki z preparatem. W razie potrzeby, jodek potasu powinien otrzymać każdy, kto zgłosi się do wyznaczonego punktu.

Powiat gostyński otrzymał 116 tys. tabletek z jodkiem potasu 

Taka informacja się pojawia, ale - póki co - ani od wojewody, ani z wojewódzkiego sztabu kryzysowego żadnych wytycznych nie otrzymaliśmy - komentuje st. kpt. Marcin Nyczka, oficer prasowy Komendy Powiatowej PSP w Gostyniu. - Wiemy jedynie, że będziemy to robić naszym służbowym samochodem - dopowiada. 

*Źródło: Wielkopolski Urząd Wojewódzki 

Skąd mieszkańcy będą wiedzieć, że należy udać się po tabletki?

W powiecie gostyńskim wszystkie gminne sztaby kryzysowe wyznaczyły punkty wydawania tabletek. Są to między innymi lokalizacje obwodowych komisji wyborczych, świetlice wiejskie, ośrodki kultury, szkoły czy punkty medyczne (więcej na ten temat poniżej). Ich lista ma zostać opublikowana także na stronie Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu. 

W momencie wystąpienia skażenia radiacyjnego, mieszkańcy powinni zostać powiadomieni poprzez alert Rządowego Centrum Bezpieczeństwa (RBC) - o czym zapewnia Dariusz Dymek, dyrektor wydziału bezpieczeństwa i zarządzania kryzysowego Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Wówczas zostałyby uruchomione punkty dystrybucyjne. 

Przekazanie tabletek z jodkiem potasu do samorządów terytorialnych ma charakter prewencyjny. Zagrożenie skażeniem radiacyjnym jest bardzo mało prawdopodobne - zastrzega jednak resort spraw wewnętrznych i adinistracji.

Jak do dystrybucji jodku potasu przygotowały się poszczególne gminy w powiecie gostyńskim?

Ustalono między innymi zasady odbioru preparatów jodowych w punktach wydawania (dystrybucji) na terenie określonego miasta i gminy. Pamiętajmy, że:

• Do punktu wydawania preparatów należy zgłosić się z aktualnym dokumentem tożsamości (dowód osobisty, paszport, prawo jazdy).
• Wydawanie preparatów jodowych następuje wyłącznie osobom dorosłym do 60. roku życia. Jedna osoba może odebrać tabletki dla wszystkich członków gospodarstwa domowego (może się zdarzyć odbiór przez starsze osoby dla członków gospodarstwa domowego). 
• W pierwszej kolejności wydawanie preparatów następuje osobom zameldowanym/zamieszkującym w konkretnej gminie
• Wydawanie preparatów jest jednorazowe.
• Zażycie preparatu jodowego należy podjąć poza obiektem wydawania.
• Wydawanie preparatów jodowych będzie następowało zgodnie z kolejnością zgłoszenia się do punktu.

Czym jest stabilny jod?

Tabletki najlepiej przyjąć w ciągu 2 godzin od momentu wystawienia na działanie promieniowania (czyli nie w momencie pojawienia się katastrofy w danej elektrowni, tylko wystąpienia realnego zagrożenia na danym terenie). Jednak podanie tabletek w ciągu 8 godzin jest wciąż korzystne.

Przyjmowanie tabletek z jodkiem potasu nie jest zalecane osobom powyżej 60. roku życia, co podkreśla konsultant wojewódzki ds. endokrynologii - dr hab. Paweł Gut. 

Lek może być stosowany przez bardzo małe dzieci (noworodki i niemowlęta), dzieci starsze, osoby dorosłe, a także przez kobiety w okresie ciąży i karmienia piersią: 

• dorośli i dzieci powyżej 12. r.ż. - 100 mg jodu (2 tabletki); 
• dzieci od 3 lat do 12 lat - 50 mg jodu (1 tabletka); 
• dzieci od 1. miesiąca do 3 lat - 25 mg jodu (1/2 tabletki); 
• noworodki i niemowlęta młodsze niż 1 miesiąc - 12,5 mg jodu (1/4 tabletki); 
• kobiety w ciąży i karmiące piersią - 100 mg jodu (2 tabletki). 

Jodek potasu głównie dla młodych. Endokrynolodzy: To nie parasol ochronny dla całego organizmu

Jedną z kwestii dotyczącą stosowania jodku potasu są ograniczenia wiekowe. Endokrynolodzy zwracają uwagę na ogólną zasadę, iż stosowanie jodku potasu w sytuacji koniecznej dotyczy przede wszystkim osób młodych. Przyjęta granica wiekowa wynosi ok. sześćdziesięciu lat (niektórzy mówią o 40. roku życia).

- Tutaj przeważa czynnik biologiczny. U osób starszych ryzyko wystąpienia powikłań jest znacznie większe niż zachorowalność na nowotwór tarczycy w tak długim okresie czasu - powiedział prof. Jacek Królicki na platformie pulsmedycyny.pl.

W momencie katastrofy nuklearnej może dojść do wyrzutu m.in. jodu promieniotwórczego do atmosfery. Endokrynolodzy wyjasniają, że skażony jod, kumulując się w tarczycy, z czasem może doprowadzić do nowotworu. Najbardziej narażone są organizmy, które się rozwijają: dzieci, młodzież, kobiety ciężarne, kobiety karmiące. Prof. Jacek Królicki podkreślił, że jodek potasu zabezpiecza nas tylko przed prawdopodobieństwem wystąpienia w przyszłości raka tarczycy. Nie chroni przed innymi nowotworami, które mogą się rozwinąć w wyniku napromienienia.

- Jodek potasu nie jest parasolem ochronnym dla całego organizmu. Chroni tylko przed możliwością wystąpienia tego pojedynczego nowotworu - zaznaczył prof. Królicki, cytowany przez pulsmedycyny.pl

Przeciwwskazania:

• Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą,
• Opryszczkowate zapalenie skóry Duhringa,
• Nadczynność tarczycy,
• Zapalenie naczyń z hipokomplmentemią.

Specjaliści przestrzegają jednak, by nie przyjmować jodku potasu profilaktycznie i na własną rękę. Przyjmowany w sytuacji, kiedy nie ma zagrożenia radiacyjnego nie tylko nie pomoże, ale może wręcz zaszkodzić. 

Gdzie na terenie powiatu gostyńskiego wyznaczono punkty dystrybucji tabletek z jodkiem potasu?

29 września 2022 r. burmistrz Gostynia podpisał zarządzenie w sprawie wprowadzenia „Planu dystrybucji preparatów ze stabilnym jodem dla gminy Gostyń”. Samorząd ma otrzymać 42.360 sztuk tabletek. Do ich rozdania wyznaczono 17 punktów, gdzie mieszkańcy będą mogli się zgłosić po preparat. Należą do nich głównie szkoły na terenie miasta (SP nr 1, 2, 3 i 5), szkoły wiejskie (Daleszyn, Sikorzyn, Siemowo, Kunowo) i świetlice wiejskie, a także inne instytucje - jak ŚDS, Dom Dzienny Senior + czy biblioteka miejska w Gostyniu.

To procedura ochrony ludności, podobnie jak, między innymi, działający w gminie system ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach - wyjaśnia Marta Ślęzak naczelnik wydziału wpraw obywatelskich gostyńskiego magistratu.

Krobia

Dystrybucja tabletek, zgodnie z zarządzeniem burmistrza wydanym 20 września, prowadzona ma być w każdym sołectwie w świetlicy, bądź - jak ma to miejsce w przypadku Kuczynki i Grabianowa - w wiatach rekreacyjnych.

W Krobi natomiast preparat miałby być rozdawany mieszkańcom miasta w GCKiR oraz na Wyspie Kasztelańskiej. 

Podczas wideokonferencji z wojewodą wielkopolskim 27 września samorządy poinformowane zostały, iż obecnie trwają konsultacje dotyczące możliwości wdrożenia tzw. dystrybucji wyprzedzającej. Innymi słowy może zmienić się schemat działania i mieszkańcy otrzymają tabletki profilaktycznie, a nie dopiero wówczas, gdy dojdzie do awarii elektrowni i bezpośredniego zagrożenia. Na chwilę obecną stosownych decyzji w tej kwestii samorządy jednak nie otrzymały - poinformował Adam Sarbinowski, pełnomocnik burmistrza ds. zarządzania kryzysowego w gminie Krobia.

Borek Wlkp.

Dla mieszkańców gminy Borek Wlkp. przydzielono ponad 11.300 dawek. Jak informuje Ryszard Busz - inspektor ds. zarządzania kryzysowego, gmina spodziewa się dowiezienia tabletek w dniach 5 - 7 października. Punkty dystrybucji w boreckiej gminie wyznaczon w lokalach, gdzie przeprowadzane są wybory:

• sale Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Borku Wlkp.
• Urząd Miejski w Borku Wlkp.
• Budynek byłej szkoły w Wycisłowie
• Zespół Szkolno-Przedszkolny w Zimnowodzie

W gminie Pępowo wyznaczono 3 punkty na wypadek konieczności rozdawania mieszkańcom jodku potasu - w salach wiejskich (w Babkowicach i Skoraszewicach) oraz w Gminnym Ośrodku Kultury, Aktywności i Sportu w Pępowie. W dniach od 5 do 10 października tabletki, w ilości 9.120 sztuk, mają dotrzeć do gminy.

Poniec

Gmina nie zdecydowała się na wyznaczenie punktów dystrybucji jodku potasu punktów głosowania podczas wyborów. Uznano, że obwodów głosowania jest zbyt mało i mieszkańcy, gdyby doszło do sytuacji alarmowej, musieliby po tabletki pokonać zbyt daleką drogę. Do rozdawania tabletek wyznaczono w gminie 21 punktów - wszystkie świetlice wiejskie, a także budynek OSiR i GCLK w Poniecu.

Piaski

W gminie Piaski, zgodnie z postanowieniami sztabu kryzysowego, mieszkańcy podczas "akcji jodowej" bedą musieli udac się do wyznaczonych remiz strażackich, ktore znajdują się w Bodzewie, Szelejewie, Godurowie, Smogorzewie, Grabonogu i Piaskach. Odpowiedzialni za plan dystrybucji spodziewają się "dostawy" preparatu w tym tygodniu.

Pogorzela

Gminie Pogorzela przydzielono najmniej kapsułek - 7.740. Podczas „akcji jodowania” mieszkańcy musieliby zgłosić się po jodek potasu do 4 punktów: w Urzędzie Miejskim w Pogorzeli, a także w świetlicach wiejskich w Bułakowie i Kromolicach oraz w ośrodku kultury w Pogorzeli.