Jeśli już zaczniemy dokarmiać ptaki zimą, róbmy to regularnie. Ptaki szybko zapamiętają nowe źródło pokarmu. Będą je odwiedzać i czekać. Gdy zapomnimy podczas mrozów dosypać karmy, te zapłacą najwyższą cenę za swoją wygodę. Zamarzną lub padną z głodu.

Jaki karmnik?

Właściwie karmnikiem może być wszystko. Zbudowany z drewna tradycyjny domek, podstawka od doniczki, butelka PET po napojach z otworami, kubeczek, stara patelnia, która miała wylądować na śmietniku. Ja np. mam karmnik tradycyjny i do tego z pojemników po rozpuszczalnych tabletkach musujących z witaminą C, ze specjalnie wyciętym otworem na spółkę z nakrętką od słoika w roli podstawki. Nie malujmy karmników farbkami, by były ładne. Takie substancje mogą okazać się śmiertelne dla naszych podopiecznych. Chyba że to malowanie odbyło się dawno temu i wszystkie związki chemiczne szkodliwe dla zdrowia zwietrzały.

Ważne! Gdzie i jak powiesić karmnik dla ptaków?

Karmnik dobrze jest zawiesić tak, aby nie skorzystał z niego kot od dołu i krogulec z powietrza. Natomiast, czy to będzie drzewo, gdzie gałęzie przesłonią drapieżnikom latającym karmnik, zaś ich kruchość czworonogim nie pozwoli dostać się do niego, czy też to będzie wysoki parapet lub słup - to już wasza własna inwencja twórcza. Powinniśmy go także tak zainstalować, aby móc łatwo zdejmować. Po co? O tym za chwilę dalej.

Co sypać do karmnika?

Każde ziarno, które zawiera substancje oleiste. Najlepszy jest oczywiście słonecznik. Łuskany czy w skorupkach? I jeden i drugi. A niech się trochę namęczą ptaszki i nie mają aż tak łatwo. Chociaż czyże powinny mieć łuskane. Tym ptaszkom akurat będzie łatwiej. Do tego proso, ziarna konopi. Całość można uzupełnić kaszą jaglaną lub jęczmienną.
Co jeszcze? W sklepach są gotowe zestawy kulek tłuszczu naszpikowanych ziarnami w oczkowej siatce plastikowej. Polecam tę siatkę ściągnąć, a kulkę włożyć np. do starego dużego kubka, który można powiesić na płocie lub drzewie. Ptaszki sięgną i sobie poradzą. Natomiast ta siatka oczkowa często pada ofiarą sójki lub sroki, która porwie ją w całości i bywało już, że się nią dusiły. Można też samemu przesmażyć bez przypraw nieco smalcu, a gdy ostygnie uformować z ziarnami w kulkę i nabić na patyczek jak turecki shish kebab lub użyć naczyń kuchennych, które nam się nie przydadzą zimą. Plasterek surowej słoniny, bez przypraw także się przyda sikorkom, lecz należy zadbać o silne mocowanie go. Sroki, sójki, gawrony, kawki i wiele więcej miejskich rozbójników porwą cały plaster, jeśli słabo przymocujemy.
Ja także łupię orzechy włoskie na pół. Nie kruszę ich. Kładę na ziemi i pozwalam ptakom wydziobać pyszne wnętrze. Orzechy włoskie zawierają również potrzebne ptakom naturalne tłuszcze. Dlaczego na ziemi? Ponieważ wielu obserwatorów twierdzi, że rozsypane ziarno na ziemi na sporym obszarze jest bezpieczniejszym źródłem pokarmu niż mały karmnik, z którego w trakcie zagrożenia czasem ciężko uciec. Z ziemi, stado posilających się ptaków jest w stanie o wiele szybciej uciec skradającemu się drapieżnikowi. Wiele osób także kroi jabłko na pół odkrywając gniazdo nasienne i zawiesza w wyeksponowanym miejscu, pozwalając ptakom dziobem wyjąć pyszne pestki.
Pamiętajmy jednak, że pod żadnym pozorem nie dajemy ptakom chleba, ciast i resztek z naszego stołu. Psująca się sałatka po imieninach powinna wylądować w odpowiednim pojemniku na odpady, a nie w karmniku.

Jak długo dokarmiać ptaki?

Różne są opinie na ten temat. Chyba najbardziej popularna i najbardziej uzasadniona wydaje się być ta, że od pierwszych mrozów lub pokrywy śnieżnej, czyli warunków odcinających ptaki od naturalnego źródła pożywienia, aż do końca kwietnia prawie. Nawet wtedy może chwycić jeszcze mróz, a przyroda odradzając się dopiero zaczyna na powrót zapewniać naturalne pożywienie. Jakkolwiek długo byście tego nie robili, nie zaczynajcie nawet, jeśli nie jesteście pewni, że możecie to robić regularnie. Obecnie opakowanie 0,5 kg łuskanego słonecznika kosztuje ok. 4,5 zł w popularnych gostyńskich dyskontach spożywczych. Takie opakowanie może czasem wystarczyć na dwa dni skrzydlatym głodomorom, przy wysokim apetycie i liczebnej bandzie.

Po co ściągać karmnik?

Dla utrzymania czystości i higieny. Na dnie karmnika zalegają nie tylko gnijące resztki pokarmu, ale też odchody ptasie i pióra oraz bakterie. No i robaczki, które przyjdą się tam także się posilić. A to wszystko jest sanitarną bombą dla ptaków. I to śmiertelną. Chyba nie chcemy, aby nasz karmnik zabijał? Nie po to go wieszamy.

A latem zalecamy poidełko

Zbiła nam się wielka donica kamienna. Tak szczęśliwie, że jej szerokie dno ocalało w całości, nawet z niewielkim cokołem wokół. Wykonałem z ładnych kamieni i zaprawy murarskiej obrzeże, potem w ziemię wkopałem spory pień drzewa, przeznaczony pierwotnie na opał, a na nim zamocowałem moją kamienną konstrukcję. Z węża ogrodowego nalałem wody i… już po chwili miałem ptasie kąpielisko. Oczywiście poidełko tak jak karmnik należy czyścić regularnie wodą i szczotką, bez detergentów, choć roślinność w tej wodzie tylko wspomoże jej filtrowanie i oczyszczanie. Nie trzeba chyba wspominać, o dopilnowaniu, aby w poidełku zawsze była woda.

Jakie ptaki odwiedzą mój karmnik?

A to zawsze jest niespodzianka. Zależy to często od lokalizacji karmnika. Inne ptaki skorzystają ze stołówki w centrum miasta, jeszcze inne w na obrzeżach (np. na działkach), a jeszcze inne na wsi. Zależy to od położenia geograficznego naszego karmnika, lecz biorąc pod uwagę karmnik w Gostyniu, możemy spodziewać się z całą pewnością: sikory bogatki, sikory modraszki, sikory ubogiej (ciężko odróżnić od sikory czarnogłówki), bywa że czubatki i raniuszka. Raniyszek to chyba król słodziaków wśród ptaków, bliski kuzyn sikor, dumny posiadacz najdłuższego ogona wśród małego ptactwa. Jest puchatą, białą kulką (prócz beżowych skrzydełek) z czarnymi okrągłymi oczkami, małym dzióbkiem i zdobi większość wzorów tapet, obrusów itp. Natomiast z łuszczaków możemy spodziewać się dzwońców, grubodziobów, jemiołuszek, czyży i gilów. Oczywiście będą też wszędobylskie wróble i mazurki (umiesz je odróżnić?). Zajrzą też większe ptaki jak dzięcioł duży, sroka, sójka, gawron, kawka, a nawet jeszcze większe, które nie wyjedzą nam ziarna, lecz ptaki, które się nim opychają. Będzie to krogulec (bliski kuzyn jastrzębia), gatunki sów (od sóweczki, najmniejszej sowy, do puszczyka, bardzo poważnego gracza przy stole do tego pokera). Gościem może też być gołąb, np. sierpówka, a spoza awifauny wiewiórka lub kuna.

No i co dalej z tym karmnikiem i poidełkiem?

Jak to co? Ja polecam lornetkę i aparat. Często można zainstalować karmnik tak, by go widzieć z okna popijając ciepłą herbatę. Obserwacje i robienie zdjęć ptakom przynosi ogromna przyjemność oraz relaks. Harmider i rwetes tak pocieszny, że musicie spróbować.

Dokarmianie (1)

Wcale nie taka prosta sprawa