Krzyże pokutne - niezwykła wystawa w Muzeum Regionalnym w Gostyniu
Wernisaż wystawy malarstwa Roberta Kukli „Krzyże pokutne”, którą przygotowała Agencja „Zegart” w Bydgoszczy przy współpracy z Muzeum w Gostyniu, odbył się 30 kwietnia 2025 roku, w sali wystaw czasowych. Na ekspozycji znajduje się 12 prac, przedstawiających krzyże pokutne z okolic Świdnicy na Dolnym Śląsku. Autor Robert Kukla zdradził, że to połowa jego kolekcji.
- Przyświecała nam idea, żeby zaprezentować fragment kultury niemieckiej, bo to tylko tam było znane. Na pograniczu Wielkopolski również, ale powiedzmy, że raczej po stronie niemieckiej. To są czasy późnego średniowiecza, maksymalnie gdzieś do lat 30. wieku XVI, kiedy takie krzyże pojawiały się w różnych miejscach Dolnego Śląska. Każdorazowo wiązało to się z pewną historią, a mianowicie gdy doszło do zabójstwa sprawca próbował się porozumieć z rodziną i "pokutował" w formie najczęściej gotówki albo przejęcia majętności. Drugą częścią pokuty było postawienie krzyża w miejscu dokonania zbrodni. Ta tradycja funkcjonowała mniej więcej 200 lat. Pozostało na dzisiejszych ziemiach Dolnego Śląska sporo tych krzyży - wyjaśniał podczas wernisażu Robert Czub, dyrektor Muzeum Regionalnego w Gostyniu.
Wystawa w gostyńskim muzeum to podróż w czasie, ukazująca unikalne dziedzictwo kulturowe regionu. Ekspozycja nie tylko przybliża bogactwo form artystycznych, ale także skłania do refleksji nad znaczeniem pamięci i tradycji w życiu lokalnej społeczności. Obrazy, przesiąknięte emocjami, ukazują piękno i tajemnicę krzyży pokutnych, zachęcając widzów do odkrywania ich głębszego sensu oraz wpisania się w kontekst kultury Dolnego Śląska.
Krzyże pokutne Roberta Kukli w gostyńskim muzeum to coś więcej niż płaszczyzny malarskie
Na pierwszy rzut oka, kiedy wchodzi się do sali wystaw w gostyńskim muzeum, można malowane obiekty odebrać nie włącznie jako płaszczyzny malarskie, ale nawet rzeźby. Zostały bardzo realistycznie przedstawione, a dodatkowe wrażenie robi podświetlenie - wówczas krzyż nabiera innego wyrazu przestrzennego i wizualnego.Robert Kukla krzyże pokutne maluje od kilkudziesięciu lat, mniej więcej jeden rocznie, gdyż wymaga to bardzo dużo pracy, ale żadnej pracy dotychczas nie udało mu się sprzedać. Jak mówi, są to dzieła raczej „do szuflady” lub z przeznaczeniem na wystawy.
- Kiedy zaczynałem je malować, nazywano je powszechnie krzyżami pokutnymi. Natomiast dzisiaj mówi się raczej krzyże pojednania - żeby w tej nazwie zawrzeć też informację, że był to rodzaj umowy zbrodniarza, mordercy z rodziną osoby zamordowanej. Powszechnie określa się te krzyże po prostu krzyżami kamiennymi. Na pograniczu polsko-niemieckim jest ich najwięcej w Polsce, ale nie tylko - są na Opolszczyźnie, na Górnym Śląsku - informował Robert Kukla.
Przyznał, że w samej Świdnicy, skąd pochodzi, jest ich około 8. Od dzieciństwa fascynowała go ich struktura, kolory, kształty. W pracach przedstawia je najczęściej większe niż są w rzeczywistości.
- Z jednej strony są podobne, ale z drugiej - każdy jest troszeczkę inny. Ramiona mają różną szerokość, czasami są ułamane. Najczęściej są granitowe, ale nie tylko. Pokrywające je glony czy porosty tworzą niesamowite efekty barwne. Fascynowała mnie nie tyle sfera historyczna, co estetyczna - powiedział autor ekspozycji.
Zwrócono też uwagę na technikę wykonania prac - krzyże zostały namalowane na płótnie, jednak w kształcie takim, jak w oryginale. Do tego trzeba odpowiednio przygotować ramę, na którą można naciągnąć płótno.
- To jest malarstwo akrylowe na płótnie. Wycinam sobie pseudo krosna z płyt OSB, które się świetnie do tego celu nadają. Specjalnie je szlifierkami kształtuję tak, żeby płótno nie dotykało krosna, naciągnięte na to płótno wielokrotnie maluję różnymi warstwami farb po to, żeby struktura była szorstka. Przecieram to papierem ściernym. Później maluję akrylowymi farbami artystycznymi, a końcowym etapem jest użycie pasteli tłustych, które nadają się do oddania struktury kamienia - wyjaśnił Robert Kukla.
Prezentacja wystawy w Muzeum w Gostyniu zrealizowana została we współpracy z Agencją Zegart. Wystawa czynna będzie do 1 czerwca 2025 roku. Wstęp wolny.
Kim jest Robert Kukla, malujący krzyże pokutne?
Robert Kukla – urodzony w 1968 roku, Absolwent Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie, dyplom z malarstwa w 1995 roku. Zajmuje się malarstwem, scenografią teatralną, prowadzi zajęcia artystyczne dla dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Pastelista oraz twórca kilkudziesięciu murali. Autor ponad trzydziestu wystaw indywidualnych, m.in. w: Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie, Wałbrzyskiej Galerii Sztuki BWA, Centrum Spotkania Kultur w Lublinie oraz uczestnik wielu wystawach zbiorowych. Pracownik Świdnickiego Ośrodka Kultury. Organizator i kurator wystaw, plenerów i warsztatów. Stypendysta Miasta Świdnicy (2008), laureat Nagrody Prezydenta Miasta Świdnicy w Dziedzinie Kultury (2015) i laureat I Nagrody na Międzynarodowym Biennale Pasteli w Nowym Sączu.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.