Miejsce urodzenia Romana Żyły zapisało się najtragiczniejszymi zgłoskami w historii Polski oraz Ukrainy. Spory historyczne dotyczące rzezi wołyńskiej trwają do dziś, pozostawiając na stosunkach obu narodów stale jątrzącą się ranę.

Roman Żyła, który przyszedł na świat 27 listopada 1925 roku wychowywał się z trójką rodzeństwa.

„Dopiero teraz wróciły wspomnienia”

W sierpniu 1943 roku, gdy polsko-czeską kolonię, jaką była Libanówka, zaatakowali nacjonaliści z Ukraińskiej Powstańczwej Armii, Roman Żyła miał niespełna osiemnaście lat. W rzezi wołyńskiej stracił ojca i starszego brata.

– Gdy byliśmy dziećmi tata nigdy nie opowiadał, co się tam działo? O tym, że sam biegał z pistoletem, że gdy wsadzili go do piwnicy na trzy dni bez wody, bez picia, ze szczurami, to nie mógł spać, żeby szczury go nie zjadły. Albo jak się mył w rzece i wszędzie były wszy, to ściągali ubrania i wkładali na noc do mrowisk. To było coś okropnego, ale musieli sobie jakoś radzić. Na szczęście, tak jak teraz są dobrzy ludzie, tak byli i wtedy – opowiada pani Danuta, najmłodsza z sześciorga dzieci Romana Żyły.

Według zapisów historycznych tego samego dnia, gdy zaatakowano Libanówkę UPA napadła także na inne miejscowości w powiecie dubieńskim w województwie wołyńskim: Aleksandrówkę, Julianówkę, Rudkę, Zofiówkę, Karolinkę, Koblin i Bojarkę. Ataki pochłonęły łącznie około 75 ofiar.

Jeżeli chodzi o samo miejsce urodzenia pana Romana, część miejscowości zamieszkałą przez Polaków otoczono szczelnym kordonem i przystąpiono do zabijania mieszkańców, nie oszczędzając kobiet, dzieci i starców. W ten sposób zamordowano około 100 osób.

– Gdy słyszałam te wszystkie historie, nie tylko taty, o morderstwach, o krwi, którą spłynął Wołyń, pierwsze, co sobie pomyślałam: „Boże, że ci ludzie nie oszaleli od tego, że mogli potem jeszcze funkcjonować tutaj w tej Polsce” – dodaje pani Danuta.

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU POD ZDJĘCIEM - KLIKNIJ, żeby PRZECZYTAĆ FOTOREPORTAŻ

https://gostynska.pl/wiadomosci/lucyna-szpurka-z-pudliszek-obchodzila-100-urodziny-najstarsza-mieszkanka-gminy-krobia-nadal-czyta-bez-okularow/xOh2gRTtjkHPkrvGmdW8

Przez całe życie "był podporą i dzielił się nawet, jak sam miał puste kieszenie"

Po tym, co przeżyli on i jego ocalona rodzina, wyjechali na zachód w poszukiwaniu nowego, lepszego życia, aby pozostawić horror Libanówki za sobą. Pan Roman i jego starsza siostra Janka, brali udział w walkach w czasie II wojny światowej. Janka zwycięstwo nad hitlerowcami świętowała w Berlinie. Z kolei młodsza z sióstr, Franciszka zamieszkała w Krakowie (obie już nie żyją).

– Wojna zmieniła granice Polski i zostaliśmy na tych terenach – mówi 100-latek, który po opuszczeniu Wołynia osiadł najpierw w okolicach Wąsosza na Dolnym Śląsku.

Przez prawie dwadzieścia lat Roman Żyła prowadził sklep spożywczy.

– Wioska koniecznie chciała, żeby był sklep, więc byłem sklepowym. Ale i gospodarzem, i tak naprawdę wszystkim, bo jak trzeba pracować, to się pracuje – podkreśla R. Żyła.

Przez 41 lat Roman Żyła był także szczęśliwym mężem. Doczekał się w tym czasie sześciorga dzieci: trzech córek i trzech synów - wszyscy nadal żyją. Jak mówią, "tata zawsze był podporą dla każdego i dzielił się nawet, jak sam miał puste kieszenie".

– To naprawdę dobry człowiek, ale przede wszystkim ojciec, który zawsze starał się postępować słusznie – mówi Danuta, najmłodsza z córek Romana Żyły.

Gdyby nie choroba, być może do dziś byłby samodzielny

Po śmierci małżonki w 1991 roku kupił mieszkanie w Lubiniu, gdzie zamieszkał sam, doskonale sobie radząc do 90. roku życia. Być może byłby samodzielny do dziś, gdyby jaskra nie odebrała mu wzroku. Najpierw w jednym oku, a od czterech lat jest całkowicie niewidomy.

Z tego powodu troskliwą opiekę nad tatą sprawuje pani Danuta, która od czterdziestu lat mieszka w Pudliszkach. Pomaga jej syn Michał.

– To dobry chłopak – mówi pan Roman o swoim wnuku.

Mimo niepełnosprawności, która go dotknęła zachowuje pogodę ducha.

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU POD ZDJĘCIEM - KLIKNIJ, żeby PRZECZYTAĆ

https://gostynska.pl/wiadomosci/stulatka-wciaz-powtarza-ze-jeszcze-sie-nie-nazyla-maria-moczynska-w-gronie-najstarszych-mieszkancow-gminy-gostyn/emGzQRpyrpJk4ObJGlrB

Pan Roman nadal głosuje i jest wiernym parafianinem

Po przeprowadzce do Wielkopolski Roman Żyła od razu poczuł się „regionalnym” patriotą i jak na takowego przystało, Radio Legnica „zamienił” na Radio Poznań.

Jeszcze w tym roku wypełnił swój obywatelski obowiązek i koniecznie chciał zagłosować w ostatnich wyborach prezydenckich (przez pełnomocnictwo). Czyni go to drugim najstarszym mieszkańcem gminy Krobia, który „zameldował się przy urnie” – w 2025 roku swój głos oddała też 101-letnia Lucyna Szpurka z Pudliszek.

Natomiast po przeprowadzce do Krobi, Roman Żyła jest najstarszym parafianinem w parafii pod wezwaniem świętego Mikołaja w Krobi.

Jedyne czego przez swoją chorobę nie może kontynuować, to pasja do ogrodnictwa.

– Tata czego by się nie dotknął, wszystko rozkwitało. Mój brat, gdy się wybudował, posadził na działce drzewo. Niestety orzech nie bardzo chciał mu rosnąć. Potem rozmawialiśmy i opowiadał, jak tata przyjechał do niego, kilka razy uderzył w drzewo i urosło w rok tyle, co wcześniej przez pięć lat. Wtedy usłyszał, że orzechowi trzeba było „skórę wyklepać”, to będzie rósł – opowiada córka.

Burmistrz z kierownikiem złożyli życzenia w imieniu całej gminy. Ale już "100 lat" nie wypadało

Kilka dni po jego setnych urodzinach, podtrzymując tradycję honorowania najstarszych mieszkańców gminy, Romana Żyłę odwiedzili burmistrz Łukasz Kubiak oraz naczelnik Urzędu Stanu Cywilnego w Krobi Ireneusz Lesiński.

– W imieniu wszystkich mieszkańców chcieliśmy złożyć najserdeczniejsze życzenia z racji tak wspaniałego jubileuszu. Przede wszystkim chcemy życzyć niesłabnącego zdrowia, bo to jest myślę dla każdego seniora rzecz najważniejsza. Jak ktoś kiedyś powiedział: „Jak będzie zdrowie, to wszystko inne się ułoży i będzie na właściwym miejscu” i tego chcemy panu życzyć. Też wszelkiej pomyślności osobistej, troski ze strony innych członków rodziny i też żeby każdy dzień był dla pana dniem pełnym wspomnień tego, co w życiu udało się panu osiągnąć – powiedział włodarz gratulując 100-letniemu mieszkańcowi gminy Krobia.

Roman Żyła (1)

100-letni pan Roman przeżył rzeź wołyńską