Biblia znaleziona przez przypadek
Dyrektor Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Gostyń przyznaje, że wszedł do magazynu tylko po to, by przejrzeć stare książki, kiedy w instytucji przygotowywano mediatekę - [O TYM MOŻECIE PRZECZYTAĆ TUTAJ], w tym tzw. komnatę, czyli pomieszczenie, w którym od niedawna eksponowane są między innymi starodruki.
- Przeglądając zbiory starych książek, przez przypadek natknąłem się na Biblię Jakuba Wujka wydaną w 1840 roku we Lwowie. To jest kolejne klasyczne wydanie Starego i Nowego Testamentu. Co ciekawe, nie jest to pozycja przypadkowa - mówi tajemniczo Przemysław Pawlak.
Była właśnością ks. Ignacego Skorupki, bohatera narodowego
Egzemplarz Biblii, w tłumaczeniu Jakuba Wujka, który przechowywany był w magazynie gostyńskiej biblioteki należał do ks. Ignacego Skorupki, młodego duchownego, który żył zaledwie 27 lat. Urodził się w 1893 roku na warszawskiej Woli, zginął pod Ossowem w sierpniu 1920 r. Stał się jednym z najsłynniejszych symboli Bitwy Warszawskiej - bój pod Ossowem był pierwszą zwycięską potyczką tejże batalii. Od niej zaczął się początek końca bolszewików. Jak mówią historycy, dzięki ofierze księdza Skorupki oraz wielu młodych żołnierzy i ochotników zmienił się bieg historii Polski i Europy.
- Ksiądz Skorupka jest narodowym bohaterem, został upamiętniony między innymi na słynnym obrazie Jerzego Kossaka „Cud nad Wisłą”. Nawet w filmie „Bitwa Warszawska" jest ta postać przedstawiona - biegnie z krzyżem, pada pod ostrzałem - zauważa dyrektor Pawlak.
Nie ukrywa zadowolenia, że akurat w zbiorach gostyńskiej biblioteki znajduje się pamiątka po polskim bohaterze narodowym.
- Dla nas jest to niezwykła sytuacja. Nawet nie zdawaliśmy sobie wcześniej sprawy z tego, że mamy w zbiorach taką pozycję - nikt nie zwracał na to uwagi. Biblia należąca wcześniej do ks. Skorupki leżała tam zindeksowana, schowana - wyjaśnia Przemysław Pawlak.
Dyrektor gostyńskiej biblioteki wiedział, że w magazynie znajdują się starodruki. Miał informacje, że są to pozycje w większości z XIX w. i nieliczne z XVIII w.
- Postanowiłem to przejrzeć (...) i udało się znaleźć „białego kruka” - podkreśla.
Ciekawa historia o tym, jak Biblia trafiła do gostyńskiej biblioteki
Już na pierwszej stronie księgi widzimy wydruk z informacją:"Biblia to jest Księgi Starego i Nowego Testamentu, według łacińskiego przekładu starego w kościele powszechnym przyiętego, na polski język znowu z pilnością przełożone, z wykładem katholickim trudnieyszych mieysc, do obrony wiary świętey należących, przedtym przez D. Jakuba Wuyka z Wągrowca Theologa Societatis Jesu, z dozwoleniem stolice Apostolskiey, a nakładem Ie M. Księdza Arcybiskupa Gnieźnieńskiego, etc. wydane w Krakowie 1599 teraz Cum Licentia Ordinarii przedrukowane" (pisownia oryginalna).
Jak egzemplarz znalazł się w gostyńskiej bibliotece? To wyjaśnia przede wszystkim dedykacja, oryginalna, ręcznie pisana, umieszczona na wewnętrznej stronie okładki woluminu.
- Książkę ofiaruję Bibliotece Powiatowej w Gostyniu, z prośbą o opiekę nad cenną pamiątką narodu polskiego - czytamy we wpisie, sporządzonym w Dzień Zaduszny, 2 listopada 1956 r.
Pod dedykacją podpisany jest prof. Stanisław Helsztyński, urodzony w „Kosowie nad Obrą” - jak go przedstawiają encyklopedie. Do książnicy w Gostyniu, jak informuje dyrektor, Biblia trafiła w 1957 r.
- Wiedzieliśmy, że prof. Helsztyński przekazywał do naszej instytucji, do muzeum w Grabonogu najróżniesze książki z wpisami, dedykacjami. Eksponaty często pochodziły od znanych pisarzy, czy innych naukowców - profesorów, ale nie przypuszczaliśmy, że w archiwum może się znajdować również książka po duchownym, znanym bohaterze narodowym - mówi dyrektor gostyńskiej biblioteki publicznej.
Prof. Stanisław Helsztyński - człowiek orkiestra
Pochodzący z Kosowa powieściopisarz, poeta, a przede wszystkim historyk literatury, anglista i badacz twórczości Williama Szekspira. Był wykładowcą na Uniwersytecie Warszawskim.
- To „człowiek orkiestra”, jeśli spojrzeć na jego życiowy dorobek, w tym twórczość. Współtwórca warszawskiej anglistyki, do niedawna każdy student, który rozpoczynał studia na tej uczelni z anglistyki, korzystał ze skryptów przygotowanych przez prof. Helsztyńskiego. Jeden z pierwszych szekspirologów w Polsce - znany z przekładów utworów Szekspira i z książek o nim. Dobrze obeznany w literaturze z okresu Młodej Polski (...). Zapalony regionalista, który poświęcił szereg publikacji regionowi gostyńskiemu - zarówno poetyckich, jak i beletrystyki. Pisał na przykład powieści osadzone w średniowieczu w kręgu klasztoru w Lubiniu. Na pewno multidyscyplinarny, bardzo aktywny, płodny twórca i naukowiec - wylicza dyrektor gostyńskiej biblioteki.
Profesor Helsztyński zdobył tę książkę w 1922 r. - dwa lata po śmierci ks. Skorupki, który zginął pod Ossowem. To również możemy wyczytać z dedykacji.
- Biblia ks. Ignacego Skorupki, bohatera narodowego (...) przekazana mi z innymi pamiątkami - napisał profesor.
Stanisław Helsztyński był pierwszym biografem ks. Ignacego Skorupki. W 1921 r. napisał książkę pt. „Bohater Warszawy ksiądz kapelan Ignacy Skorupka”.
- Przygotowując tę biografię, profesor wszedł w posiadanie również innych pamiątek po bohaterze narodowym - zauważa Przemysław Pawlak.
Warto zaznaczyć, że w zasobach gostyńskiej biblioteki też znajduje się biografia ks. Ignacego Skorupki, którą napisał Stanisław Helsztyński.
Skorupka - rodzina czy przypadek?
Co ciekawe, Stanisław Helsztyński właściwie nazywał się Stanisław Skorupka. Urodził się w Kosowie koło Gostynia w 1891 r., a jego rodzicami byli Tomasz Skorupka i Zuzanna z Klupsiów. Po śmierci zostali pochowani na cmentarzu parafialnym w Starym Gostyniu. Tam też znajduje się symboliczny grób ich syna - profesora Helsztyńskiego, który zmarł w 1986 r. w Warszawie, a został pochowany na Powązkach. Zastanawiające - Stanisław Skorupka (Helsztyński) i ks. Ignacy Skorupka... Byli tacy pasjonaci, którzy próbowali te rodziny powiązać.
- Panowie nie byli spokrewnieni. To przypadkowa zbieżność nazwisk - zapewnia jednak Przemysław Pawlak.
Perełka z walorami edukacyjnymi, bo niewiele osób wie, kim był Helsztyński...
Odnaleziony egzemplarz Biblii dyrektor traktuje w kategorii ciekawostki czy perełki, ale uważa, że znalezisko ma też duży walor edukacyjny. Większość mieszkańców Gostynia wie, że w mieście jest ul. S. Helsztyńskiego, ale czy zdaje sobie sprawę, kim był jej patron? [DOWIESZ SIĘ TUTAJ]
- Może jeśli ktoś mieszka w Kosowie, skąd pochodził profesor, czy w Starym Gostyniu, to bardziej kojarzy tę postać - mówi Przemysław Pawlak.
Za to osoby, które nie interesują się historią regionu, literaturą, w ogóle nie kojarzą pisarza. By tę postać przybliżyć, dyrektor Pawlak ma pewien plan - chciałby kiedyś zebrać w całość rzeczy przekazane do biblioteki przez prof. Helsztyńskiego i wyeksponować je jako „helsztynianeum”.
- Mamy tych darów znacznie więcej, niż aktualnie pokazujemy przy okazji ekspozycji mediatecznej. Ale, żeby stworzyć „helsztynianeum”, potrzebny jest czas, mnóstwo pracy jakiegoś bibliotekarza, historyka, który byłby oddelegowany tylko do tego. Zasobów kadrowych odpowiednich nie mamy i - póki co - nie możemy sobie na to pozwolić. Przede wszystkim też trzeba znaleźć godne miejsce na taką ekspozycję. Musielibyśmy z powodzeniem zrealizować inwestycję związaną z przebudową obiektu i stworzeniem mediateki z prawdziwego zdarzenia. Wtedy znalazłoby się miejsce na wyeksponowanie pamiątek po profesorze - tłumaczy Przemysław Pawlak.
Warto podkreślić, że tzw. helsztynianeum znajduje się w jednej z sal odrestaurowanego dworku E. Bojanowskiego w Grabonogu. Tam zgromadzone są pamiątki poświęcone uczonemu, w tym wiele książek i dokumentów.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.