Pleśniawki są objawem infekcji wywołanej przez drożdżaki z rodziny Candida. Biały, grudkowaty nalot na języku, policzkach czy podniebieniu zwykle nie wywołuje bólu ani dyskomfortu, co nie oznacza, że może być bagatelizowany. Pleśniawki są zaraźliwe. Nieleczone mogą zainfekować gardło i krtań. Mogą też nawracać. Dlatego trzeba jak najszybciej rozpocząć leczenie. Poznaj skuteczne sposoby walki z pleśniawkami u dzieci i dorosłych!
Jak wyglądają pleśniawki?
Pleśniawki to biały, grudkowaty nalot, który wyglądem przypomina rozlane mleko lub ser twarogowy. Łatwo pomylić je z aftami, czyli drobnymi, kremowobiałymi owrzodzeniami, również występującymi na błonie śluzowej jamy ustnej. Zasadniczą różnicą między nimi jest przyczyna powstawania. Pleśniawki to skutek działania drożdżaków, najczęściej Candida albican, afty mają raczej podłoże wirusowe, próchnicze lub wynikają z uszkodzeń mechanicznych. W przypadku powstawania obu zmian dużą rolę odgrywa osłabiona odporność. Zarówno pleśniawki, jak i afty u dzieci pojawiają się, ponieważ ich układ immunologiczny nie jest wystarczająco ukształtowany, aby radzić sobie z atakiem rozmaitych chorobotwórczych drobnoustrojów. To wyjaśnia, dlaczego pleśniawki u niemowląt są częstym problemem, szczególnie w pierwszych miesiącach życia.
Skuteczne sposoby na pleśniawki
Co na pleśniawki?
- Roztwór nystatyny do sporządzania zawiesiny.
- Preparaty z flukonazolem.
- Żel z metronidazolem.
- Tabletki do ssania, roztwory do płukania jamy ustnej bądź aerozole, np. z benzydaminą.
Z leczeniem pleśniawek lepiej nie zwlekać. Nie dość, że zmiany grzybicze są zaraźliwe, ponadto mają tendencję do nawracania. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy pierwotna zmiana nie zostanie wyleczona do końca. Dlatego tak ważne jest, aby stosować się do zaleceń nie tylko wtedy, gdy pleśniawki na języku czy policzkach są widoczne, wyczuwalne, lecz także kilka dni po tym, kiedy całkiem znikną.
Co stosować na pleśniawki? Przede wszystkim środki przeciwgrzybicze, które przepisze lekarz. Leki na kandydozę (grzybicę) jamy ustnej są dostępne wyłącznie na receptę. Wśród nich znajduje się nystatyna w formie granulatu do sporządzenia zawiesiny, to lek bezpieczny dla dzieci. Substancja czynna działa jedynie na powierzchni błony śluzowej, nie wnikając w jej głąb, dlatego przepisuje się ją w przypadku pleśniawek u niemowląt, jak i matek karmiących piersią.
W tej grupie leków są również preparaty z flukonazolem, który skutecznie eliminuje drożdżaki Candida, oraz metronidazolem. Jego działanie jest wymierzone raczej w bakterie i pierwotniaki niż pleśniawki, dlatego traktuje się go wspomagająco. Co ważne, metronidazol jest niewskazany w okresach ciąży i laktacji.
W leczeniu pleśniawek stosuje się jednocześnie leki przyczynowe oraz objawowe, dostępne bez recepty. Na ból, świąd czy pieczenie dobrze sprawdzają się preparaty z benzydaminą - tabletki do ssania, a dla maluchów bezpieczniejsze aerozole. Benzydamina miejscowo znieczula i odkaża. Działa na liczne gatunki grzybów i bakterii. Może być bezpiecznie stosowana w leczeniu pleśniawek u niemowląt i dzieci - nie ma tu ograniczeń wiekowych.
Co jeszcze pomoże na pleśniawki?
Domowe sposoby na afty i pleśniawki bazują na dobrze znanych, ,,naturalnych antybiotykach” oraz ziołach. Aby przyspieszyć leczenie infekcji w jamie ustnej, warto sięgnąć po produkty spożywcze o właściwościach przeciwgrzybicznych. Wśród nich znajduje się czosnek i cebula, zakwas buraczany, korzeń imbiru, a także kefir, jogurt naturalny i inne fermentowane produkty mleczne. W leczeniu grzybicy stosuje się również oleje roślinne (oregano, kokosowy) oraz eteryczne (lawendowy, z drzewa herbacianego). Pomocne są ponadto napary z ziół, zwłaszcza tymianku, kory dębu i nagietka.W zwalczaniu pleśniawek czy innych odmian zakażeń grzybiczych, należy wprowadzić zmiany dietetyczne. Drożdżaki z rodziny Candida żywią się cukrami prostymi, stąd zalecenie, aby ograniczać spożycie białego pieczywa, słodyczy i wszelkiej innej żywności przetworzonej. Kluczowe jest także przestrzeganie zasad higieny. Kiedy pojawiają się pleśniawki u niemowląt, trzeba jednocześnie przyłożyć szczególną uwagę do higieny osobistej, pamiętając przy tym o regularnym odparzaniu smoczków, butelek i kubeczków oraz zabawek, które często trafiają do ust.
Pleśniawki mijają w przeciągu kilku, czasem kilkunastu dni. Jeśli pojawiają się często, należy rozpocząć szczegółową diagnostykę, pozwalającą ustalić przyczynę nawracających zakażeń grzybiczych. Trzeba pamiętać, że za patologiczny rozwój drożdżaków, które naturalnie zasiedlają mikroflorę bakteryjną człowieka, może odpowiadać długotrwała antybiotykoterapia, cukrzyca lub zaburzenia odporności. O wszystkich niepokojących objawach należy poinformować lekarza.
