Tradycja pieczenia w listopadzie rogali wywodzi się z czasów pogańskich, gdy podczas jesiennego święta składano bogom ofiary z wołów lub w zastępstwie - z ciasta zwijanego w wole rogi. Kościół przejął ten zwyczaj, łącząc go z postacią św. Marcina, a kształt ciasta interpretowano jako nawiązanie do podkowy, którą miał zgubić koń świętego.
W Poznaniu zwyczaj wypieku rogali świętomarcińskich na 11 listopada istniał już w 1860 roku.Popularna jest jednak legenda, że tradycja w obecnym kształcie narodziła się w listopadzie 1891 roku. Gdy zbliżał się dzień św. Marcina, proboszcz parafii św. Marcina ks. Jan Lewicki zaapelował do wiernych, aby wzorem patrona zrobili coś dla biednych. Obecny na mszy cukiernik Józef Melzer, namówił swojego szefa, aby wskrzesić starą tradycję. Bogatsi poznaniacy kupowali smakołyk, a biedni otrzymywali go za darmo.
Zwyczaj wypieku w 1901 roku przejęło Stowarzyszenie Cukierników. Dziś rzemieślnicy zrzeszeni w Cechu Cukierników i Piekarzy w Poznaniu sprzedają w dniu św. Marcina średnio 250 ton tego wyrobu, natomiast w skali rocznej sprzedaż wynosi 500 ton, co stanowi 2,5 miliona rogali.
Prawdziwe rogale marcińskie wypiekane są z ciasta półfrancuskiego, z nadzieniem z białego maku, wanilii, mielonych daktyli, cukru, śmietany, rodzynek, masła i skórki pomarańczowej. Ich waga musi mieścić się w przedziale między 150 a 250 g.
Rogale są proste zarówno w przygotowaniu, jak i w formie. Dlatego warto upiec samemu. Tym bardziej, że najlepiej smakują jeszcze ciepłe. Dodatkowy atut wypieków domowych to nadzienie przygotowanie według własnego upodobania. Jeśli nie masz pomysłu, polecamy trzy sprawdzone przepisy na rogaliki:
Rogale na cieście piwnym
Składniki: 6 szklanek mąki, 1 szklanka piwa, 500 g margaryny, nadzienie do wyboru: masa makowa, powidła, 1 jajko do posmarowania rogalików, lukier do ozdoby.
Wykonanie: Składniki na ciasto zagniatam na jednolitą masę - można to zrobić za pomocą robota kuchennego. Ciasto dzielę na kilka części. Każdą rozwałkowuję na kształt dużego koła. Kroję, najlepiej radełkiem, na około 8-10 trójkątów. Na każdym rozsmarowuję nadzienie zachowując odstęp od brzegów ciasta. Zwijam od szerszej części. Układam w odstępach na wysmarowanej tłuszczem blasze. Smaruję roztrzepanym jajkiem. Piekę w temperaturze 180 stopni C przez 20-25 minut na złoty kolor. Zaraz po upieczeniu smaruję lukrem i posypuję na przykład orzechami.
Rogale z jabłkami
Składniki: 250 g białego sera, 250 g maki pszennej, 250 g masła lub margaryny, 2-3 łyżki cukru pudru, ćwiartki obranych jabłek (może też być marmolada wg uznania)
Wykonanie: Zmielony ser wrzucam do miski, dodaję mąkę, pokrojone w kawałki masło lub margarynę oraz cukier puder i szczyptę soli. Wyrabiam gładkie ciasto. Odstawiam do lodówki na ok. 20 minut. Ciasto rozwałkowuję na grubość ok. 3 mm i wykrawam szklanką kółka. Na każde układam po kawałku jabłka. Zlepiam w półksiężyce. Piekę 20-25 minut w temp.180°C. Polewam lukrem - najlepiej z domieszką wanilii i soku z cytryny.
Rogale drożdżowe
Składniki: 250 g masła, w temperaturze pokojowej, 3 szklanki mąki pszennej, 60 g drożdży świeżych lub 30 g drożdży suchych, 1 łyżka cukru pudru, 1/4 litra kwaśnej gęstej śmietany 18%, 8 g cukru wanilinowego. Nadzienie: twarda marmolada lub powidła.
Wykonanie: Z 1/3 szklanki śmietany, świeżych drożdży (drożdże suche wystarczy wymieszać z mąką) i cukru robię rozczyn. Odstawiam w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Masło siekam z mąką i cukrem waniliowym. Dodaję wyrośnięty rozczyn, resztę śmietany i zagniatam ciasto. Zostawiam w lodówce na całą noc, dokładnie przykryte folią spożywczą. Kolejnego dnia ciasto wyjmuję i ponownie wyrabiam. Rozwałkowuję na grubość około 4 mm, wycinam rogaliki, nakładam nadzienie, zwijam. Układam na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. Przykrywam ręcznikiem kuchennym, odstawiam na 30 minut do ponownego wyrośnięcia. Piekę w temperaturze 190ºC przez 15-20 minut - do rumianego koloru. Po wyjęciu lukruję.
Pięć kroków, by przygotować dobry lukier:
1. Cukier puder (1 szklanka) przesiewam przez sitko.
2. Do miseczki wlewam gorącą śmietankę - ok. 3-4 łyżek
3. Cały czas mieszając, dosypuję do niej cukier puder - po łyżeczce
4. Dodaję kilka kropli soku z cytryny lub aromatu np. waniliowego
5. Sprawdzam konsystencję lukru - powinien on spływać z łyżeczki najpierw kroplą, a następnie powoli cienkim strumieniem. Wtedy możemy przystąpić do lukrowania
Cztery kroki jak łatwo uformować rogalika:
1. Przy pomocy dużego talerza, deski lub pokrywki wycinam z ciasta koło
2. Dzielę je na 8 części - jak pizzę
3. Na każdym trójkącie układam łyżeczką nadzienie - marmoladę, powidła, masę makową, orzechową, czekoladową lub budyniową
4. Zwijam ciasto w kierunku wierzchołka trójkąta, formułując rogalika.
Po więcej pyyysznych przepisów i porad kulinarnych zapraszamy na HOT BLOG
