Statystyki religijności w archidiecezji poznańskiej i kaliskiej

Badanie wskaźników religijności przeprowadza się raz w roku w wybraną niedzielę października lub listopada. Jak w 2022 roku wypadła archidiecezja poznańska, do której należy większość powiatu gostyńskiego oraz diecezja kaliska, sprawująca pieczę nad parafiami z gminy Pogorzela? 

 

W 2020 r., ze względu na pandemię, badanie praktyk religijnych Polaków nie odbyło się. Rok później przeprowadzono je w niedzielę, 26 września, kiedy obowiązywały jeszcze ograniczenia związane z koronawirusem. Mimo tego Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego zdecydował się przeprowadzić badania, aby utrzymać roczny cykl prowadzonych statystyk. W opinii Konferencji Episkopatu Polski dane dotyczące 2021 roku nie były miarodajne.

 

W 2022 roku do archidiecezji poznańskiej należało 1 mln 764 tysięcy osób - 16,7%  miało poniżej 14 lat, 66,3 % było w wieku 15 - 64 lata, a 17% miało 65 lat i więcej. Wskaźnik dominicantes w 2022 roku osiągnął wartość 27,2 (2021 – 26,2), a communicantes 13,5 (2021 – 13,2).

 

Z 81,6 % na 78,2 % spadł wskaźnik uczniów uczęszczających na lekcje religii we wszystkich typach placówek edukacyjnych w roku szkolnym 2022/2023.

 

Liczba księży inkardynowanych, czyli tych przypisanych do konkretnej diecezji lub zgromadzenia zakonnego w 2022 r. zmniejszyła się o 80 osób - z 791 na 711. Odnotowano też mniej księży posługujących duszpastersko w parafiach - spadek z 679 na 571. Spory spadek zanotowano w liczbie kleryków, którzy przebywali w seminariach - z 51 na 37. 

 

W statystykach widoczny jest spadek liczby chrztów oraz ślubów. W archidiecezji poznańskiej zmniejszyła się liczba udzielonych sakramentów chrztu (z 17.240  na 16.205), Pierwszej Komunii Świętej (z 15.000 na 14.000) oraz bierzmowania (z 12.000 na 11.000). Znacząco zmniejszyła się także liczba sakramentów małżeństwa, która w 2021 roku wynosiła 1.905, a w 2022 już tylko 1.712.  

 

Autorzy raportu zwrócili uwagę na zwiększające się wyludnienie większości diecezji. Oprócz prawdopodobnej zmiany struktury etnicznej (głównie w metropoliach i niektórych mniejszych miastach), przyczyną jest zapewne wciąż niska dzietność (aktualnie jedna z najniższych na świecie) związana z tzw. drugim przejściem demograficznym i dalsze starzenie się populacji. Badania potwierdziły to, co można zauważyć na co dzień w kościołach. Wśród osób praktykujących przeważają kobiety. W archidiecezji poznańskiej stanowiły 60,3% osób obecnych na mszach św.

 

Diecezję kaliską zamieszkuje 795 tysięcy osób. W niedzielnych mszach świętych w 2022 roku uczestniczyło 32,6% osób, co może być swego rodzaju niespodzianką, bowiem jest to wzrost w stosunku do poprzedniego roku, w którym w niedzielnych nabożeństwach uczestniczyło 31,9% wiernych. Według statystyk do komunii św. przystępowało 15,6% uczestników mszy (14,7% w 2021 roku). 

 

Jak wyglądają statystyki dotyczące sakramentów? W 2022 roku w diecezji kaliskiej udzielono:

 

Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC przekazuje parafiom, poprzez kurie diecezjalne, kwestionariusz, który powinien być wypełniony dla wszystkich ośrodków sakralnych na terenie parafii. Za przeprowadzenie badań odpowiedzialny jest, zgodnie z instrukcją, proboszcz. Organizuje on ekipy, które we wszystkich wejściach do świątyni zliczają przybywających na każdą mszę niedzielną. Do kwestionariusza wpisuje się ogólną liczbę wiernych w parafii w celu określenia na jej podstawie liczby zobowiązanych do uczestnictwa w mszy św. niedzielnej oraz liczbę przystępujących do Komunii Świętej. Kwestionariusze wypełnione w parafiach trafiają poprzez kurie do instytutu. Dla określenia wiarygodności uzyskiwanych w ten sposób danych przeprowadza się jeszcze badania kontrolne w wybranych parafiach, niezależnie od proboszczów.