Historyczne znaleziska na gostyńskim rynku zakopane. Gdzie są artefakty? W muzeum jeszcze ich nie ma

Historycznego odkrycia pod kamienną płytą gostyńskiego rynku dokonano podczas prac archeologicznych w kwietniu 2025 r. Działania stanowiły integralną część zadania związanego z zazielenianiem miasta w ramach projektu „Gostyński Zielony Ład”. Prace odbywały się pod okiem konserwatora zabytków, który zlecił inwestorowi nadzór archeologiczny. Tego rodzaju działania są konieczne w sytuacji, gdy inwestycja znajduje się w strefie ochrony konserwatorskiej lub w pobliżu zabytków
Gmina Gostyń, jako inwestor wynajęła w tym celu firmę archeologiczno-konserwatorską z Osiecznej - pracownicy, by sprawdzići teren, przeznaczony do modernizacji, w tym do posadzenia drzew, musieli  usunąć kamienną nawierzchnię i kolejne warstwy ziemi.

Po pracach przygotowawczych, na początku kwietnia rozpoczęto między innymi rozbiórkę części kamiennej nawierzchni rynku oraz przygotowania do modernizacji fontanny.
Wówczas światło dzienne ujrzały murowane i drewniane elementy - prawdopodobnie pozostałości po fundamentach, dużej budowli. 

- Istnieje duże prawdopodobieństwo, że odkryto pozostałości starego ratusza, który w latach 70. XVIII wieku całkowicie się spalił – mówił historyk Grzegorz Skorupski, zastępca burmistrza Gostynia. – Można tak myśleć, ponieważ w tym miejscu, od południa, przed wiekami usytuowany był rynek gostyński. Wiele przesłanek wskazuje, że plac był mniejszy, więc przed pożarem, który miał miejsce w XIX w. – właśnie tam, pośrodku, mógł stać ratusz – uzupełnił.

Zgodnie z przewidywaniami, po 6 miesiącach  archeologiczne wykopaliskach znikają z rynku.  Kilka dni temu dół, w ktorym pracowali archeolodzy, zasypano ziemią. Teraz trwa odtwarzanie płyty – układanie nawierzchni z kaminennej kostki.

Co ze znalezionymi elementami?

Zapytaliśmy między innymi o to, czy dokonano już fachowej analizy i opisu artefaktów odkrytych pod płyną gostyńskiego rynku? Co dokładnie odkryto podczas prac archeologicznych na gostyńskim rynku?  Jaki będzie dalszy los znaleziska i miejsca, gdzie prowadozno prace archeologiczne? Czekamy na odpowiedź. Do tematu wrócimy.

Muzeum w Gostyniu czeka na dokumenty i "kartony"

Myślę, że docelowo elementy znalezione podczas prac archeologicznych, artefakty trafią do naszego muzeum. Jako gostyńskie muzeum, na wszystkie prace w okolicy, wystawiamy tak zwane promesy. Taka jest procedura – po tym jak archeolog opracuje protokół, opis znaleziska – to taka dokumentacja wraz z artefaktami powinna trafić do nas. Zwrócę się również do odpowiedzialnego za to archeologa, by przygotował tekst, który umieściłbym w Roczniku – wyjaśnia Robert Czub, dyrektor Muzeum w Gostyniu.

Dostarczenie artefaktów z gostyńskiego rynku do muzeum, nie oznacza, że one w miejscowej instytucji pozostaną. Dyrektor powinien w takiej sytuacji skontaktować się z konserwatorem zabytków, który ostatecznie zdecyduje, co dalej ze znalezionymi, wykopanymi elementami.  

Nie możemy wcześniej z tym nic zrobić, dopóki konserwator nie określi, na ile wartościowe są znalezione przez archeologów rzeczy. Czy ze względu na duże historyczne, bardzo dużą wartość znaczenie trafią do muzeum w Poznaniu, czy zostaną u nas?  Być może będziemy mogli wpisać znalezione rzeczy na stan gostyńskiego muzeum – wyjaśnia Robert Czub.

Gospodarz gostyńskiego muzeum liczy się z tym, że odkryte podczas prac na gostyńskim rynku elementy, mogą mieć historyczne znaczenie tylko dla naszego terenu i pozostaną w Gostyniu.

Artefakty wykopuje i opisuje archeolog, który prowadzi prace bezpośrednio na danym terenie. Po sporządzeniu dokumentacji znaleziska, może się okazać, że ma ono ogromne znaczenie, ale tylko dla naszego regionu – uzupełnia dyrektor R. Czub.

Tymczasem czeka na dokumentację ze znaleziska oraz kartony, w których wynajęta przez gminę pracownia archeologiczno-konserwatorska z Osiecznej, powinna dostarczyć znalezione rzeczy.