Zastrzeż swój PESEL, aby nikt nie wziął na Ciebie pożyczki

17 listopada w życie weszło nowe rozwiązanie, które ma chronić obywateli przed konsekwencjami kradzieży tożsamości. Dzięki możliwości zastrzeżenia PESEL-u, nikt na ten numer np. nie zaciągnie zobowiązań finansowych (kredytów czy pożyczek), nie wyrobi duplikatu telefonicznej karty SIM.

PESEL można zastrzec na stronie internetowej mobywatel.gov.pl (do uwierzytelnienia będzie potrzebny e-dowód lub profil zaufany) lub złożyć wniosek o zastrzeżenie w dowolnym urzędzie gminy, urzędzie pocztowym lub banku. Usługa będzie dostępna także w aplikacji mObywatel (do pobrania przez aplikację Sklep w smartphonie albo na stronie mobywatel.gov.pl), ale dopiero od połowy grudnia.

Jak zastrzec PESEL przez stronę mobywatel.gov.pl? Należy wejść w sekcję "Twoje dane", dalej "Rejestr zastrzeżeń PESEL" i wybrać "Zastrzeż PESEL".

Zastrzeżenie można wykonać ręcznie w danej chwili lub ustawić automatyczne na konkretną datę. W każdej chwili można je także cofnąć. Na koncie mObywatel widnieje historia zmian. A wkrótce także historia weryfikacji numeru PESEL przez instytucje, firmy i osoby prywatne. Wszystko te działania można realizować bezpłatnie.

– Nie możemy dłużej pozwalać na to, by ofiary oszustw ponosiły kolejne konsekwencje, to znaczy musiały spłacać pożyczki zaciągnięte przez złodziei – mówił podczas konferencji prasowej Janusz Cieszyński, minister cyfryzacji.

Obecnie bowiem to ofiara kradzieży tożsamości musi udowodnić, że np. nie zaciągnęła kredytu. Nowe przepisy odwrócą role. To instytucje finansowe będą musiały weryfikować, czy dany PESEL został zastrzeżony. Jeśli tak, nie będą mogły przyznać kredytu czy pożyczki bez uprzedniej zgody właściciela. A jeśli ich w takiej sytuacji udzielą, nie będą mogły domagać się spłaty przez właściciela danego numeru PESEL.

O ile zastrzeżenie numeru PESEL jest możliwe już teraz, o tyle obowiązek weryfikacji zastrzeżenia wejdzie w życie później – 1 czerwca 2024 r. Obecnie więc zrobimy to de facto na zapas.

– 17 listopada instytucje finansowe, notariusze i sądy rozpoczęły proces integracji z systemem. Czas na wdrożenie nowego rozwiązania mają do 1 czerwca 2024 r. Wtedy ustawa będzie obowiązywała w pełni, tzn. obywatele, którzy będą mieli zastrzeżony PESEL, a padną ofiarą oszustów i na skradzione im dane np. ktoś wyłudzi kredyt, nie będą musieli takiego kredytu spłacać – wyjaśniał minister cyfryzacji Janusz Cieszyński.

Do weryfikacji zastrzeżenia numeru PESEL będą zobligowane:

• banki
• firmy pożyczkowe
• firmy telekomunikacyjne
• notariusze
• sądy

Przykładowe czynności wymagające weryfikacji zastrzeżenia numeru PESEL:

• pożyczka
• kredyt
• karta kredytowa
• rachunek bankowy (konto)
• leasing konsumencki
• duplikat karty SIM
• sprzedaż nieruchomości.