Dawniej Wielka Sobota, jako wigilia Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego, uchodziła już za świąteczny dzień. Wszelkie prace należało wykonać do południa. Kulminacyjnym momentem dnia było święcenie pokarmów, a później uczestnictwo w wieczornej mszy świętej, po której do domów przynoszono poświęconą wodę i gałązki leszczyny.
Najważniejszym obrzędem Wielkiej Soboty było święcenie pokarmów - to „powszechny, umiłowany i bardzo polski zwyczaj” - jak pisał o nim Lucjan Siemieński, żyjący w XIX wieku pisarz i poeta. I tak jest do dziś.
W dawnej Polsce święcenie pokarmów miało jeszcze bardziej uroczysty charakter, odbywało się w domach. Przynoszono nie małe koszyczki, jak obecnie, ale całe kosze czy kilka półmisków.
Święcenie większej ilości pokarmów wynikało także z tego, iż ksiądz na święcenie przybywał do różnych, wybranych wcześniej domów i dworów - skoro więc nie trzeba było nosić święconego do kościoła, można było przygotować wszystkiego więcej. Do dzisiaj jeszcze, przede wszystkim na wsiach, żywy jest zwyczaj święcenia pokarmów w domach - najczęściej odbywa się w jednym, wybranym gospodarstwie lub (jeśli pogoda pozwala) w wybranym miejscu (przy figurze, przy krzyżu) na świeżym powietrzu. To tam wszyscy mieszkańcy wsi zanoszą swoje koszyki. Za to w miastach wierni z pokarmami udają się do kościoła parafialnego.
W podgostyńskim Brzeziu zorganizowano uroczyste święcenie pokarmów wielkanocnych w świetlicy wiejskiej, gdzie przybyli mieszkańcy, zawitały się też całe rodziny. Na przygotowanym ogromnym stole znalazły się przystrojone zielonymi gałązkami i wiosennymi kwiatami koszyczki, wypełnione jajkami, chlebem, wędliną. W tzw. święconym lub inaczej święconce są też sól, czasem ciasta czy słodycze, bukszpanowe gałązki i bardzo często baranek - symbol zmartwychwstałego Jezusa.
Każdy pokarm znajdujący się w koszyku ze święconką ma swoją symbolikę:
- Baranek - wykonany z cukru (niegdyś masła). Jest to symbol zmartwychwstałego Chrystusa i zwycięstwa życia nad śmiercią.
- Chleb - to także symbol Jezusa Chrystusa.
- Jaja - są symbolem płodności i rodzącego się nowego życia. Kiedyś uważano, że by zapewnić sobie powodzenie, trzeba święcić nieparzystą liczbę pisanek.
- Sól - to symbol życia, trwałości i nieśmiertelności.
- Wędlina - jest symbolem dobrobytu.
- Masło - uważane jest za symbol dostatku.
- Chrzan - to symbol męki Jezusa Chrystusa.
Jezus powiedział do swoich uczniów: „Nie troszczcie się zbytnio i nie mówcie: Co będziemy jeść? Co będziemy pić? Przecież Ojciec wasz niebieski wie, że tego wszystkiego potrzebujecie. Starajcie się naprzód o królestwo Boga i o Jego sprawiedliwość, a to wszystko będzie wam dodane” - czytał ks. Hubert Ciachowski.
Następnie kapłan pobłogosławił i pokropił wodą święconą znajdujące się w koszykach pokarmy, przeznaczone na wielkanocny stół.
W Wielką Sobotę do wieczora nie sprawuje się mszy świętych, bardzo popularny jest za to zwyczaj odwiedzania Grobu Pańskiego i modlitwy i adoracji, do czego mieszkańców Brzezia, obecnych w świetlicy wiejskiej zachęcał wikariusz.
Wieczorem rozpoczynają się obchody Wigilii Paschalnej - w myśl przepisów liturgicznych jej ceremonie należą już jednak do Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. Kończy się adoracja przy Grobie Pańskim.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.